Railtrash! » Borken-Ahaus (2014)

Onder zomerse omstandigheden zullen we vandaag de voormalige "Nordbahn" van de Westfälischen Landeseisenbahn (WLE) aan een pittig onderzoek ondwerpen. Deze in 1902 geopende 54 km. lange spoorlijn (net over de grens bij Winterswijk) voerde van Borken via Stadtlohn en Ahaus naar Burgsteinfurt. In Stadtlohn had de lijn nog een 9,2 kilometer lange zijtak naar Vreden, waarvan het de bedoeling was dat deze nog eens naar Nederland doorgetrokken zou worden, maar zover is het nooit gekomen. Zoals bij zovele lokaalspoorwegen in Duitsland viel in de jaren '60/'70 langzaam maar zeker het doek voor deze verbinding. Eerst het reizigersverkeer en vervolgens het goederenvervoer. Het laatste stukje tussen Vreden-Stadtlohn-Borken werd in 1988 opgeheven en kort daarop opgebroken. Van de spoorlijn rest niet zo heel meer dan wat stationsgebouwen, een paar bruggen en bruggetjes en reeks overwegen met de rails nog tussen het asfalt.

Tijdens onze aankomst in Borken, worden we meteen onaangenaam verrast: men is begonnen met de sloop van het voor ons zo vertrouwde stationsgebouw van Borken (een ontwerp van DB-architekt Erich Eickemeyer uit de jaren '50).	De sloop lijkt nogal gecontroleerd plaats te vinden ipv met de sloopkogel alles maar meteen plat te gooien. Ondanks het hekwerk eromheen kunnen we toch nog even persoonlijk afscheid nemen van het stationsgebouw.	Niet alleen het stationsgebouw moet er aan geloven; ook het emplacement is al grotendeels weggesaneerd en verworden tot parkeerplaats. Links de port-a-cabins waar het tijdelijke stationskantoor zijn intrek in heeft gevonden. Waarom kan ook in Borken niet iets altijd hetzelfde blijven? Waar zijn nog de vaste ijkpunten in ons leven?	Het station is een stukje verderop geplaatst. Een infantiel perron zonder voorzieningen is waar Borken het nu nog mee moet doen. Van het grote internationale spoorknooppunt is niets meer over, behalve het Stellwerk (seinhuis) aan de zuidzijde dat we uiterst links op de achtergrond nog kunnen ontwaren.	Enkele decennia geleden stond je hier nog tussen rijen goederenwagens. Nu moet een bouwbord ons warm maken voor nieuwerwetse goed bereikbare ongezelligheid, waarin geen plaats is voor oversizede stationsgebouwen en roestige sporen vol onkruid.
Bij het nieuwe perron vinden we nog een heel klein stukje authentiek "Bahnhof Borken", inclusief de good, old hektometerstein 42.2.	Ook dit armsein langs het nieuwe perron heeft volgens ons nog steeds een functie, al zal elke machinist die hier rijdt wel weten dat het Borken tegenwoordig toch echt niet meer verder gaat naar Winterswijk, Bocholt of Ahaus.	O ja: Ahaus! De Nordbahn van de WLE van Borken naar Ahaus, dat was eigenlijk waarvoor we kwamen. De WLE had een eigen station aan de noordzijde van station Borken en dat moet ongeveer hier gestaan hebben, recht tegenover het stationsgebouw dat nu afgebroken wordt.	We laten Borken achter ons en volgen het spoor van de Nordbahn. De eerste paar honderd meter lag deze lijn parallel aan het spoor naar Winterswijk, vandaar het brede talud aan de noordzijde van station Borken.	Beide spoorlijnen staken hier de Ahauser Strasse over.
Enkele honderden meters verwijderen de lijnen zich van elkaar om elk zijns weegs te gaan. De lijn naar Winterswijk (links) is minder lang weg en vandaar nog beter herkenbaar.	Duiker van moderne snit in het tracé richting Ahaus.	Daarna volgt de lijn de rand van een wat wazig industrieterrein. Je krijgt hier de indruk dat de lijn hier nog een tijdje als industrieaansluiting gefunctioneerd heeft. Op de voorgrond een verlaten tent, mogelijk achtergelaten door Diggelfjoer of Railwalker, long time a go...	In vroeger dagen (2004) vonden we op deze hoogte nog een Kilometersein, maar die troffen we nu niet meer aan. Vandaar even een archiefbeeld.	Hier lag de brug over de Bocholter Aa. De landhoofden moeten nog ergens onder het struikgewas zitten.
Nog een archiefbeeld uit 2004, toen de landhoofden nog open en bloot lagen.	Aan de overzijde van de Bocholter Aa is het spoortracé fietspad geworden richting Gemen.	Hier, aan de Neumühlen Allee in Gemen was de halte Gemen (km. 1.3). De Gaststätte functioneerde min of meer als haltegebouw/verkooppunt voor plaatskaarten.	Daarna slingert het spoortracé zich nogal onduidelijk en matig herkenbaar door een nieuwbouwwijk van Gemen.	Ten noorden van Gemen is het tracé echter goed herkenbaar als fietspad; dit gaat zo zeker een kilometer of 3 door tot aan Weseke.
De patroonheilig van de WLE wijst spoorzoekers de juiste weg verder richting Weseke.	Fietspadspoortracé ter hoogte van de Benningsweg te Weseke.	Bahnhof Weseke (km. 5.9) staat er nog in volle glorie bij, althans het hoofdgebouw met goederenloods. Van het spoor zelf is geen spoor te bekennen.	Bij Kotten Büsken, aan de noordrand van Weseke.	Vaag herkenbaar spoortracé ter hoogte van de Isingsweg ten noorden van Weseke.
In 2004 vonden we hier nog de originele Kilometerstein 8, maar door dichte begroeiing konden we niet verfiëren of deze er nu nog is.	Ook in 2004 gespot: een duiker ten noorden van Weseke, maar nu niet meer aangetroffen.	Tussen Weseke en Südlohn kruist Landesweg 525 het spoor, waarvan het viaduct op de achtergron nog getuigt.	In de Osselerweg ten zuiden van Südlohn zitten de spoorstaven nog in het asfalt.	Vervolgens vinden we een over een lengte van ongeveer 1 kilometer niets meer, totdat we hier aan de Ramsdorfer Strasse te Südlohn tijdens het onvermijdelijke billige tanken ons realiseren dat we hier zo'n beetje op het emplacement van Südlohn moeten staan.
Het stationsgebouw (km. 10.4) zou zo ongeveer hier geweest moeten zijn (Ladestrasse).	Deze vage loodsjes verraden wel het spoorse verleden van dit terrein.	Daarna ging het spoor verder richting Stadtlohn. De vrije ruimte tussen de bosschages markeert het verloop van de lijn.	Maar verder ontbreekt het aan duidelijke sporen, totdat we op deze overweg aan de Leegenweg (Eschlohn 35) ten noorden van Südlohn stuiten.	Enkele honderden meters verder een soortgelijk overwegrelict bij Eschlohn 21.
Bij Eschlohn 27 idem.	Om vervolgens bij Eschlohn 26 iets soortgelijks aan te treffen.	Een prettige Überraschung bij 30 graden celsius vormde wel het voormalige haltegebouw van Hundewick (km. 14.1) dat tot restaurant annex Biergarten is omgebouwd.	Bij Hundewick 36 ligt een stuk tamelijk schoon spoortracé, alsof het spoor nog geen jaar weg is.	Bij Hundewick 6 wederom een nog herkenbare spoorwegovergang.
Inclusief duikertje.	In de Bessemer Strasse te Stadtlohn zijn de rails eveneens blijven liggen.	Ter hoogte van het Umspannwerk van Stadtlohn komen we bij het punt waar de lijn uit Borken samenkomt met de zijtak uit Vreden. Dit zijlijntje zullen we straks nog even onderzoeken; wij gaan verder richting het Bahnhof van Stadtlohn.	Eigenlijk is dit al de lijn naar Vreden, maar deze is als fietspad beter herkenbaar dan de net links buiten beeld gelegen lijn uit Borken.	Gezamenlijk gaan de lijnen uit Borken en Vreden als fietspad verder naar Bahnhof Stadtlohn. Dit is bij de Owwering.
Hier bevindt zich ook nog een herkenbare, dubbelsporige brug over een beekje.	Bahnhof Stadtlohn (km. 17.7) is een soort van Spoorwegmuseum, met ongetwijfeld veel informatie over de Nordbahn van de WLE, maar daar hebben we geen tijd voor.	Bahnhof Stadtlohn van de andere zijde.	Ook nog aanwezig in Stadtlohn: een locomotiefloods. Stadtlohn was als knooppunt van de Nordbahn natuurlijk het logistieke centrum van de WLE in deze uithoek.	Een ander stukje interessante industriële geschiedenis is de spinnerij annex weverij van H. Hecking und Söhne.
Uiteraard heeft dat een spooraansluiting gehad en daar vinden we zowaar nog een restantje van!	Voorbij de spinnerij steekt de spoorlijn de Berkel over waarvoor een forse brug is gebouwd.	Dat blijkt nog een bijzonder interessant bouwsel te zijn, waarvoor we overigens bij 32 graden celsius behoorlijk wat moeite hebben moeten doen om er bij te komen, want het is hier niet openbaar toegankelijk, tenzij je een kano bij je hebt.	Spoorbrug over de Berkel te Stadtlohn.	Tracé ten noordoosten van Stadtlohn.
Tracé ten noordoosten van Stadtlohn, enkele honderden meters verder.	Idem.	De perceelsgres bij Cohaus markeert het verloop van de spoorlijn verder richting Ahaus.	In het bos nabij Almsick.	Hier vinden we nog deze fraaie gemetselde duiker.
Tracé nabij het Bahnhof van Almsick.	Almsick Bahnhof (km. 22.4) is als particulier woonhuis ook nog aanwezig, er is alleen niet bij te komen vanwege woest blaffende honden. Alleen van grote afstand kunnen we op deze wijze et goed verscholen tussen de bomen liggende stationsgebouw fotograferen.	Daarna is het spoortracé als weinig interessant en nauwelijks herkenbaar landbouwweggetje nog aanwezig. Het wordt pas weer leuk als we de Ahauser Aa bij Quantwick kruisen. Dit bruggetje ligt goed verscholen in het bos en zal bij weinigen bekend zijn. Het bruggetje staat ook aardig op instorten.	Dichtgeteerde overweg bij Quantwick.	Vaag herkenbaar spoortracé bij Quantwick.
Bij dit party-centrum is waarschijnlijk de halte Quantwick (km. 26.3) geweest.	En zo naderen we Ahaus. De spoorsloot in het midden is weinig spectaculair geven wij toe.	Evenals deze perceelsscheiding ten zuiden van Ahaus.	Bij de Parallel Strasse in Ahaus is het spoortracé zoals vaker aangetroffen als fietspad in gebruik.	Het spoor moet hier zo'n beetje recht op Bahnhof Ahaus aan gegaan zijn.
Hier moet dan onze lijn uit Borken samengekomen zijn met de nog steeds bestaande lijn van Coesfeld naar Ahaus.	Het (dichtgeplankte) Stellwerk aan de zuidzijde van Bahnhof Ahaus vinden wij natuurlijk wel interessant.	Bahnhof Ahaus (km. 30.2): een tamelijk teleurstellend eindpunt voor ons vandaag, maar er ligt nog wat spoor, da's al heel wat. Men is hier juist doende de lage perrons om te bouwen tot op delta-niveau.	Ten noorden van Bahnhof Ahaus staat ook nog een Stellwerk, zoals we gezien hebben in de reportage van Enschede Zuid naar Ahaus. De spoorlijn gaat hier verder naar Gronau, maar naar rechts buigt de WLE-Nordbahn af richting Burgsteinfurt. Het eerste stukje daarvan ligt er ook nog steeds, zoals u ziet. Dit is een spoortje dat nog in gebruik is voor transporten naar de beruchte opslagplaats voor afgewerkte brandstofstaven uit kerncentrales, radio-actief afval dus.	Gracieus buigt het lijntje naar Burgsteinfurt zich langs het Stellwerk van Ahaus.
Het vervolg van deze lijn naar dat nucleaire opslagterrein en naar Burgsteinfurt bewaren we echter voor een andere keer.	We gaan nog even terug naar Stadtlohn om de zijtak naar Vreden te scouten. We zijn hier weer bij dat Umspannwerk aan de Hegebrockstrasse.	Bij de Eschstrasse is een overweghalte geweest, genaamd Wessendorf (km. 1.4). De horeca-gelegenheid weten wij deze keer te weerstaan.	Fiets-/wandelpad langs de Paulusstrasse aan de westkant van Stadtlohn.	Daarna volgde het spoor de Vredener Strasse te Vreden.
Bij dit bedrijventerreintje aan de Schützenweg is nog vaag het verloop van het tracé te zien. De zwarte auto helemaal op de achtergrond in het midden van de foto zou ons nog geruime tijd volgen, aangezien ons spooronderzoek voor nitwits nog het meeste lijkt op inbrekersvoorwerk.	Ter hoogte van de buurtschap Bockwinkel aan de Vredener Strasse moet ergens de halte Wenningfeld (km. 3.8) geweest zijn. De kaartverkoop vond plaats bij een plaatselijke boerderij, maar deze hebben we niet meer aangetroffen.	Even verderop in een zijweggetje van de Vredener Strasse de onvrmijdelijke spoorstaven in het asfalt.	In het bos ten westen van Bockwinkel nog een armetierig duikertje in de spoordijk.	Daarna volgt een stuk nog redelijk goed herkenbaar en beloopbaar spoortracé.
Bij Kesebrinks Hook het spoor nog in de overweg. Verder is alles afgegraven.	Ook bij Bengfort Langkamp liggen de rails nog in de bestrating.	Even verderop kruiste het spoor de Vredener Strasse, maar daarvan is niet echt iets terug te vinden, behalve de slinger die de weg maakt om het spoor niet al te schuin te kruisen. Nog een stukje verder, aan de oostkant van Vreden ligt het spoor nog in deze zijweg van de Vredener Strasse.	Daarna ging het onder de Ausserer Ring van Vreden door.	Om hier op het emplacement van Vreden zo'n beetje te eindigen. Er is echter niets van terug te vinden. Alleen de landbouwsilo op de achtergrond geeft nog te denken.
Niets meer te vinden? Toch wel! Twee meter spoor in het asfalt op dit bedrijfsterrein dat op het vroegere emplacement ligt.	En hier moet dan Bahnhof Vreden (km. 9.2) gestaan hebben; thans Lidl.	En zo eindigt deze niet zo erg spectaculaire zoektocht naar de restanten van de Nordbahn uiteindelijk in Ahaus, bij China Restaurant Golden Dragon aan de Bahnhofstrasse, waar we onze vorige reportage ook eindigden. We zitten nu 1 tafeltje verder. Het laatste stuk van de Nordbahn, van Ahaus naar Burgsteinfurt, bewaren we voor een andere keer.

Totaal aantal foto's: 93 | Maak web foto albums met Jalbum | Chameleon skin | Help

Borken - Ahaus (Augustus 2014) - copyright Victor M. Lansink / Railtrash!