Railtrash! » Winsum - Zoutkamp (17 juni 2012)

De spoorlijn Winsum - Zoutkamp stond al geruime tijd op ons programma om af te stropen en eindelijk is het nu zo ver. Deze in 1922 geopende ruim 18 km. lange spoorlijn hield het slechts vol tot 1942 (het reguliere reizigersvervoer was al in 1938 opgeheven). In 1942 werd de lijn opgebroken. 70 jaar na dato is er niet veel meer te vinden dat aan de lijn herinnert, maar wij van Railtrash weten uiteraard toch nog wel enkele interessante details voor u op te diepen! Bovendien werden enkele omissies nog opgelost via ingezonden foto's van Ewolt Wolters en Roy Tammens.

Beginpunt van onze spoortocht is natuurlijk station Winsum, waar in de jaren '70 het oorspronkelijle waterstaatstation gesloopt is. Nadat men het jarenlang met enkel een abri moest stellen, is er enige tijd terug een nieuw soort...	Station Winsum wordt tegenwoordig per trein door de firma Arriva bediend. Conform de huisstijl van Arriva wordt dat ook op het station kenbaar gemaakt, maar de overige bebording is nog in de NS-huisstijl. Het station is verder van alle...	Het perron van station Winsum.	Vanaf de kop van het perron van station Winsum zoomen we even in op de spoorlijn richting Roodeschool. Het gaat ons erom of we nog iets kunnen zien van het spoor richting Zoutkamp, dat na station Winsum toch naar links afzwaaide, ergens....	Eerst nog even vanaf de overweg terugblikken op de beide sporen van het station Winsum. Hier links moet ooit ook nog een draaischijf gelegen hebben om de stoomlocomotieven uit Zoutkamp te kunnen keren. Reed men vanuit Zoutkamp niet door...
De brug over het Winsumerdiep, met de onderbouw uit 1893 (jaar dat de spoorlijn Sauwerd-Roodeschool werd geopend). De pijlers zijn te smal voor dubbelspoor, dus wij vragen ons af hoe men dat gedaan zou hebben met de lijn naar Zoutkamp.	Nogmaals de spoorbrug over het Winsumer Diep te Winsum.	Kraaien op het spoor bij de brug over het Winsumer Diep. We hebben het even voor u nagekeken, maar het blijkt dat men voor het spoor naar Zoutkamp hier aftakkend wissel heeft aangelegd (dus voorbij de brug, vanaf het station gezien).	Vanaf de spoorwegovergang in de Onderdendamsterweg is ook nog goed te zien dat het tracé hier dubbelsporig is geweest. Het gekke is echter dat de vrije ruimte rechts van het doorgaande spoor naar Roodeschool ligt, terwijl je toch links...	Beeld vanaf dezelfde positie als vorige foto, maar dan wat ingezoomd. Rechts het tracé van de lijn naar Roodeschool in de periode 1922-1942. Bij de seinpalen op de achtergrond (ca. km. 1.7) boog de lijn naar Zoutkamp naar links af.
Uiteraard hebben wij een poging gedaan om te kijken of in de bosschages bij de afsplitsing van de lijn naar Zoutkamp naar spoorse relicten te vinden vallen, maar er is niet bij te komen zonder over grote afstanden wederrechtelijk het...	Nogmaals, met telelens.	We hadden natuurlijk even langs de lijn moeten sjokken om zelf te gaan kijken of er in het struweel nog iets spoors te vinden was. Hebben we niet gedaan, maar gelukkig heeft Ewolt Wolters vanuit de trein goed opgelet (op 19 juni 2010) en...	Roy Tammens waagde zich zelfs persoonlijk in het weiland om het bruggetje van dichtbij te fotograferen. (sept. 2012).	Deze foto is gemaakt van de Winsumerweg bij Ranum en we kijken hier naar het oosten. In het midden van de foto, op de achtergrond, weer de bosjes van de afsplitsing van de lijn naar Zoutkamp. Het spoortracé lag hier met een scherp boog...
Winsumerweg bij Ranum. Net voorbij de boerderij kruiste de lijn naar Zoutkamp hier de weg. (km. 2.580). Op 16 oktober 1940 vond hier een ongeluk plaats tussen een autobus en de trein uit Zoutkamp, waarbij 13 inzittenden van de bus om het...	Even een klein uitstapje: ter gedachtenis aan de slachtoffers van het busongeval bij Ranum (en aan een ander slachtoffer dat bij de inpoldering om het leven kwam) is in de Linthorst Homanpolder bij Pieterburen / Westernieland een...	Gedenkteken bij Pieterburen / Westernieland in de Linthorst Homanpolder.	Terug weer naar Ranum. We staan hier op de beruchte overweg en kijken in westelijke richting in de lengte van het spoortracé.	Het spoor voerde precies naar het gat tussen de enkele boom en de bosschages op de achtergrond.
Op de terp bij Ranum fotografeerden wij nog even deze fraaie, vervallen boerderij.	Deze foto is gemaakt vanaf het 'gat' waar we twee foto's terug over spraken en kijken hier in oostelijke richting, dus richting Winsum. Hier lag dus het spoor.	Voormalige spoordijk langs het trafostation aan de Maarhuizerweg.	Deze dienstweg naar het trafostation aan de Maarhuizerweg ligt op het spoortracé. We kijken hier richting Eenrum.	Vanaf de Maarhuizerweg kijken we hier over de weilanden ten oosten van Eenrum. Het spoortracé is hier volledig uitgevaagd. De sloot volgt nog enigszins de richting van de lijn.
We maken een sprong naar Eenrum, waar we het eerste tastbare bewijs van de spoorlijn tegenkomen: de landhoofden van de brug over het Kanaal van Baflo naar Mensingeweer.	Landhoofd bij het kanaal van Baflo naar Mensingeweer bij Eenrum, km. 5.375.	De brug had een lengte van 12 meter.	Landhoofden bij het kanaal van Baflo naar Mensingeweer bij Eenrum.	Landhoofd bij het kanaal van Baflo naar Mensingeweer bij Eenrum.
De landhoofden worden goed bewaakt door deze jonge stier.	Voorbij het kanaal is het spoortracé te Eenrum nog goed herkenbaar in de vorm van dit gebogen fietspad (het Emstheemsterpad) langs de Notaristuin.	Spoortracé te Eenrum langs de Notaristuin.	In het dorp Eenrum is het spoor weer grondig uitgevaagd, maar gelukkig helpen de straatnaambordjes ons.	Het spoor lag langs de J.J. Willingestraat (linkerzijde) en naderde hier het station Eenrum.
Op de plek van het in de jaren '70 afgebroken station Eenrum (km. 6.2) staat nu een sporthal.	Pas bij de Abelstoksluis ten zuidwesten van Eenrum vinden we weer een echt relict: wederom een paar landhoofden van een brug (achtergrond).	Het zijn de landhoofden van de Brug over de Hoornsche Maar. Deze brug was 14 meter lang en ligt op km. 7.291.	Landhoofden brug Hoornsche Maar, met op de achtergrond de toren van Eenrum.	We konden niet goed bij de landhoofden komen, dus doen het maar weer met afstandshots met behulp van de telelens.
Roy Tammens maakte speciaal voor u nog dit close-up shot van de landhoofden over de Hoornsche Maar (sept. 2012).	Nogmaals een van de landhoofden van de spoorbrug over de Hoornsche Maar (foto Roy Tammens, sept. 2012).	In de Memaweg tussen Eenrum en Wehe-Den Hoorn is de bult van de overweg die hier lag nog goed te herkennen. De spoorlijn moest ook een behoorlijke klim maken om de hoogte van de brug over de Hoornsche Maar te kunnen halen.	Voormalige overweg in de Memaweg. Links op de achtergrond liggen de brughoofden van een paar foto's terug.	We komen aan in Wehe-Den Hoorn en vergapen ons aan de fraaie, voor de provincie Groningen zo kenmerkende baksteenarchitectuur van de St. Bonifatiuskerk uit 1927 (architect. Jos. Cuypers en Pierre Cuypers jr.).
Bij de kerk staat deze fraaie, enigszins vervallen RK school van architect Alfred Tepe uit 1873.	Maar we zijn hier gekomen voor het spoor. Daarom fotograferen we deze brandweerkazerne die op de laad- en loasplaats van station Wehe-Den Hoorn staat.	Op de plek van het in de jaren '70 afgebroken station Wehe-Den Hoorn (km. 9.3) staat nu een jongerenhonk met de toepasselijke naam 'Happy Station'. Vermoedelijk verwijst die naam naar een niemendallerig discohitje uit de jaren '80.	De bestrating voor het Happy Station te Wehe-Den Hoorn is nog de oorspronkelijke stationsbestrating uit 1922. We zullen dit bestratingspatroon straks ook nog bij andere stations tegenkomen.	Het Happy Station beschikt nog steeds over een soort perron. Op de plek van het spoor ligt nu de Provinciale Weg N361.
Naast het Happy Station staat nog een happy benzinestation op het voormalige stationsterrein.	Provinciale Weg N361 op het voormalige spoortracé.	Die N361 ligt zo nog heel wat kilometers op het oude spoortracé. We beperken ons even tot dit enkelvoudige shot vanuit de auto in de boog tussen Wehe-Den Hoorn en Leens.	Roy Tammens attendeerde ons nog wel op de landhoofden van dit viaduct over het Hoornse Diep in de N361 vlak voor Leens. Deze zijn mogelijk nog van spoorse origine. (foto Roy Tammens, sept. 2012)	In Leens treffen we nog het voormalige stationsgebouw aan (km. 12.3).
Station Leens doet nu dienst als Politiepost en woonhuis. De stations langs de spoorlijn Winsum-Zoutkamp zijn overigens ontworpen door de Cornelis de Graaf, bouwkundige bij de Staatsspoorwegen en architect te Utrecht.	Het volledige stationscomplex te Leens, met links het 'nevengebouw'.	Nogmaals station Leens.	Nevengebouw te Leens. In dit gebouwtje bevonden zich de privaten (toiletten), een lampisterie en een bergplaats voor steenkool (voor gebruik in het station).	Perronzijde van station Leens. Op de voorgrond de Provinciale Weg die over het spoortracé gewalst is.
Tegeltableau met de stationsnaam 'Leens' in de perrongevel van het station.	We rijden voort over de Provinciale Weg en stoppen pas op de plek van de voormalige stopplaats Breweelsterweg, km. 13.7. Deze stopplaats was overigens nog redelijk voorzien met een stenen dienstgebouw en aparte houten abri (die overigens...	Ten oosten van Ulrum verlaat de Provinciale Weg het spoortracé. Hier is nu een soort slingerbos aangelegd op de plaats van het spoor.	Hier ongeveer begon het emplacement van Ulrum zich te vertakken.	Aan de Spoorstraat te Ulrum staan we even stil bij deze in afbraak verkerende rijtjeshuizen die kort na de oorlog gebouwd zijn op het stationsemplacement, vermoedelijk vanwege de stevige ondergrond.
Station Ulrum (km. 15.4) staat net als station Leens ook nog fier overeind en is eveneens ontworpen door Cornelis de Graaf in 1921 (bouwjaar 1921/1922).	Station Ulrum heeft nog het oorspronkelijke tochtportaal bij de ingang. Het gebouw doet thans dienst als Expoor, een activiteiten- en tentoonstellingscentrum.	Ook bij station Ulrum ligt nog de oorspronkelijke stationsbestrating.	Station Ulrum, perrongevel.	Station Ulrum, perrongevel.
Het interieur van station Ulrum is nog tamelijk authentiek en onlangs met veel zorg gerestaureerd door de eigenaars van Expoor.	Voormalige hal met loketbalie in station Ulrum.	Aan de westkant van het station zijn de rijtjeshuizen onlangs gesloopt. Hier en daar vinden wij nog kiezelstenen die mogelijk van het spoorwegemplacement afkomstig zijn.	Voormalig emplacement station Ulrum (westzijde).	Vlakbij het station Ulrum staat nog deze fraaie weegbrug uit 1939.
Ten westen van station Ulrum is het spoortracé nog herkenbaar als fietspad.	Hier kruiste het spoor de Elensterweg te Ulrum.	Op het spoortracé ligt nu het Wester Alkemapad.	Wester Alkemapad te Ulrum.	Na enkele honderden meters maakt het Wester Alkemapad een haakse bocht en verliest het spoortracé zich in de akkervelden tussen Ulrum en Zoutkamp.
Vanaf het Robersummerpad bij Niekerk kijken we hier over het volledig uitgevaagde spoortracé richting Ulrum.	Vanaf dezelfde positie als de vorige foto kijken we hier vanaf het Robersummerpad richting Zoutkamp. Het spoor boog hier naar rechts, richting het bos op de achtergrond waar het locdepot van Zoutkamp lag.	Onderweg komen we nog deze fraaie ophaalbrug uit 1879 over het Hunsingokanaal bij Niekerk tegen.	We zijn hier ten noordoosten van Zoutkamp en kijken hier terug in de richting van de positie van twee foto's terug.	In dit bos, tussen het Hunsingokanaal en de Stationsstraat te Zoutkamp, bevond zich het locomotiefdepot met bijgebouwen van station Zoutkamp. De fraaie locomotiefloods (rechthoekig, 2 x 2 standen) is helaas met de grond gelijk gemaakt....
Het Zoutkampse spoorbos, waar niets meer aan het spoorse verleden herinnert.	Op het emplacement van station Zoutkamp bevindt zich nu camping 't Ol Gat.	Het spoor voerde hier ongeveer langs de beheerderswoning van de camping richting het station van Zoutkamp.	De beheerderswoning van de camping is echter nog een authentiek spoorgebouw! Dit is de voormalige werkmeesterswoning uit 1922 van station Zoutkamp. Ook dit gebouw was een ontwerp van C. de Graaf. Met werkmeester wordt vermoedelijk de...	Werkmeesterswoning te Zoutkamp.
Het voormalige stationsemplacement van Zoutkamp is een heerlijke vage rotzooi, zoals een oud spoorwegterrein betaamt.	Het stationsterrein is nog lang in gebruik geweest bij grind-, schelp en zandhandel Smit.	De kade langs het stationsemplacement te Zoutkamp.	We naderen het station Zoutkamp en treffen als eerste het voormalige nevengebouw van het station aan.	Het nevengebouw te Zoutkamp is in feite de vergrote uitvoering van het nevengebouw dat we te Leens zagen. In dit gebouw bevond zich (van links naar rechts) een ruimte voor het treinpersoneel, een ruimte voor de wagenmeester, een...
Station Zoutkamp, perronzijde. Dit station is van oorsprong identiek aan Leens en Ulrum, maar door een brand in de jaren '70 is de kapconstructie verloren gegaan.	Station Zoutkamp is tegenwoordig een woonhuis.	Station Zoutkamp	Nogmaals station Zoutkamp, met fraaie Romney-loods ernaast.	Voormalig stationsterrein te Zoutkamp. Hier eindigde het spoor en hier eindigt dus ook onze excursie.
We waren al bijna weggereden, maar ons oog viel nog net op deze roestige paaltjes. Dit zijn de oorspronkelijk palen voor de draadafrastering van het stationsterrein uit 1922! (Dit hebben we kunnen controleren a.d.h.v. de bestekken van...	Zoals de traditie wil eindigen we onze zoektocht bij een lokaal Chinees-Indisch restaurant. Deze keer viel onze keuze op Golden House te Winsum, alwaar we prima gedineerd hebben terwijl Nederland van Portugal verloor.	Tot slot nog even deze collage van stationsnaamtableaus van de nog resterende stations van de lijn Winsum-Zoutkamp: Ulrum, Leens en Zoutkamp.

Totaal aantal foto's: 103 | Create web photo albums and photo books with Jalbum | Chameleon skin | Help

Winsum - Zoutkamp / copyright Victor M. Lansink - Railtrash!