Railtrash! » Winterswijk-Borken 2023

De Borkense Baan (Winterswijk - Borken) is misschien wel de meest door ons bezochte ex-spoorlijn van Nederland en in ieder geval de spoorlijn die we al het langst regelmatig bezoeken (vanaf 1989), maar echt een fatsoenlijke reportage ontbreekt merkwaardig genoeg op Railtrash. De voornaamste oorzaak daarvoor is dat we de lijn meestal in stukjes en beetjes bezocht hebben. Ja, er is de lange winterwandeling in zwart/wit uit 1994 en de reportage uit 2006 over met name de opbraak van het Duitse gedeelte, maar het leek ons goed om anno 2023 de lijn nog eens grondig van begin tot einde in beeld te brengen. Even voor de statistiek: Winterswijk-Borken is een onderdeel van de NWS-lijn Zutphen - Gelsenkirchen Bismarck, geopend in 1880. Het was ooit een van de belangrijkste aders voor het kolenvervoer, maar in de loop van de 20ste eeuw nam het belang van de spoorlijn steeds verder af. In 1940 stopte het grensoverschreidende reizigersverkeer en vanaf 1979 reden er ook geen goederentreinen meer tussen Winterdwijk in Borken. In 1989 werd een groot deel van het Nederlandse deel van het traject door NS geschonken aan Natuurmonumenten en het Geldersch Landschap (& Kasteelen). Natuurmonumenten heeft in de jaren '90 haar deel van de lijn helaas opgebroken. Het Duitse deel van de lijn werd rond 2004 opgebroken. Het gedeelte van het Geldersch Landschap (& Kasteelen) is anno 2023 nog grotendeels aanwezig. Overigens is sinds enkele jaren het deel van Natuurmonumenten ook eigendom van het Geldersch Landschap (& Kasteelen). Jammer dus dat de NS de lijn destijds niet meteen geheel aan het Geldersch Landschap (& Kasteelen) geschonken heeft, dan was deze vermoedelijk compleet bewaard gebleven. We brengen de lijn van Winterswijk tot Borken minutieus voor u in beeld en gaan daarna in zevenmijlslaarzen tot Dorsten.

We beginnen natuurlijk op het station van Winterswijk, ooit een belangrijk knooppunt, maar waar anno 2023 alleen nog de Arriva-treinen uit Arnhem en Zutphen eindigen.	In Winterswijk staat ook nog altijd het aparte stationsgebouw van de GOLS-lokaaltreinen.	Bij het GOLS-station staat nog altijd bij wijze van monument locomotor nr. 289 (ook te zien in onze reportage over Winterswijk - Bocholt uit 2013	Winterswijk kent nog steeds een aanzienlijk emplacement, maar vergeleken met wat het ooit was, stelt het niet veel meer voor.	De gemeente probeert al lange tijd de grond van het vroeger zo uitgebreide emplacement voor nieuwbouw te verkopen, maar logisch dat investeerders terughoudend zijn, want bouwen op spoorgrond is natuurlijk je reinste heiligschennis. Links trouwens de speciale bestrating die de herinnering aan het spoor naar het GOLS-station levend moet houden.
Die speciale bestrating zet zich voort langs Industrieweg; het is het oude, oorspronkelijke tracé van de spoorlijn naar Zevenaar.	In het bos op de achtergrond stonden vroeger de locomotiefloodsen van de HIJSM en de BME (later Deutsche Reichsbahn). Tegenwoordig bevindt zich hier aan de zuidkant van het emplacement nog steeds een stukje tractieverzorging in de vorm van een tankinstallatie voor de Arriva-treinen.	Spoorwegovergang in de Wooldseweg, met de spoorlijn naar Zevenaar. Rechts lagen de lijnen naar Bocholt en Borken.	Slechts 100 meter verder, met links de spoorlijn naar Zevenaar die steeds verder afbuigt.	Vanaf de Wamelinkweg begint het grondeigendom van het Geldersch Landschap (& Kasteelen). Het tracé is hier helemaal dichtgegroeid met bramen en andere woekeraars.
Weer enkele honderden meters verder, gezien in de richting van station Winterswijk. Het fietspad links dat met een tunneltje onder de Rondweg voert is het tracé van de Bocholtse Baan. Rechts het dichtgegroeide tracé van de Borkense Baan.	Oude hectometerpaal van de Borkense Baan in de vorm van een stuk spoorstaaf (vermoedelijk km. 44.8)	Voormalige spoorwegovergang in de Badweg.	Oude stalen dwarsliggers als hekwerk bij de overweg in de Badweg te Winterswijk. Deze dwarsliggers zijn vermoedelijk afkomstig van de Bocholtse Baan die in de jaren '30 al is opgebroken. Op de achtergrond de visvijver De Puls, die ontstaan is door het afgraven van zand voor de aanleg van de spoorlijn.	Brug over de Boven Slinge (km. 45.350). Dit gedeelte van de Borkense Baan is als wandelpad toegankelijk. Het brugdek voor het spoor is verdwenen, maar de er naast gelegen loopbrug doet nog altijd dienst.
(Spoor-)brug over de Boven Slinge.	Wandelpad over de Borkense Baan tussen de Badweg en de De Slingeweg.	Oude stenen hectometerpaal tussen de Badweg en de De Slingeweg.	Ongeveer 50 meter verder staat deze hectometerpaal (vermoedelijk km. 45.5) uit de NS-tijd. Dit doet ons vermoeden dat de stenen paal van de vorige foto nog van de oude, Duitse kilometrering is. De Duitsers kilometreerden vanaf Gelsenkirchen Bismarck, de NS ging later uit van een kilometerering vanuit Zutphen.	Voormalige overweg in de De Slingeweg bij de Brinkheurne.
De Borkense Baan, gezien vanaf de De Slingeweg.	Aan de zuidkant van de De Slingeweg zagen we nog een stenen, Duitse paal. Het tracé is hier echter niet toegankelijk.	Dichtgegroeid tracé ten zuiden van de De Slingweg, over het terrein van Recreatiepark Het Winkel.	Dichtgegroeid tracé van de Borkense Baan, gezien vanaf de overweg in de Meester Brouwerlaan in de Brinkheurne.	Voormalige wachtpost 36 (km. 46.3) bij de overweg in de Meester Brouwerlaan in de Brinkheurne.
Tracé langs wachtpost 36 bij de Meester Brouwerlaan.	Dichtgegroeid tracé bij de Oonkweg in de Brinkheurne.	Hectometerpaal 46.5.	Tracé van de Borkense Baan bij de Deunkmolenweg. Het is goed te zien hoe zeer Natuurmonumenten hier heeft huisgehouden en het tracé tot een kale, saaie grasstrook gemaakt heeft. Zoals eerder opgemerkt is de voormalige spoorlijn nu in beheer bij het Geldersch Landschap (& Kasteelen).	De Borkense Baan, gezien vanaf de overweg aan de Meester Meinenweg te Kotten.
Dubbele woning aan de Meester Meinenweg (km. 47.850) van "Blockstation Holland", het vroegere kruisingsstation tussen Winterswijk en Burlo.	De Borkense Baan, gezien vanaf de overweg in de Meester Meinenweg in zuidelijke richting (voormalig kruisingsstation Blokpost Holland).	De Borkense Baanm gezien vanaf de Kienveenweg in noordelijke richting.	De Borkense Baan gezien vanaf de Kienveenweg in zuidelijke richting.	De Borkense Baan gezien vanaf de Haverkampstegge te Kotten in noordelijke richting.
Aan de zuidzijde van de overweg in de Haverkampstegge bij Kotten ligt het spoor er nog. Dit is het gedeelte dat vanaf 1989 al in beheer is bij het Geldersch Landschap (& Kasteelen).	Duiker bij km. 48.9, ten zuiden van de Haverkampstegge.	De Borkense Baan tussen de Haverkampstegge en de Kuipersweg.	De Borkense Baan tussen de Haverkampstegge en de Kuipersweg.	De Borkense Baan tussen de Haverkampstegge en de Kuipersweg.
De Borkense Baan tussen de Haverkampstegge en de Kuipersweg.	De Borkense Baan tussen de Haverkampstegge en de Kuipersweg.	De Borkense Baan tussen de Haverkampstegge en de Kuipersweg.	De Borkense Baan bij de Kuipersweg.	De Borkense Baan ten zuiden van de Kuipersweg bij Kotten (in avondlicht).
Voormalige overweg in de Kuipersweg.	Voormalige overweg in de Kuipersweg (in avondlicht).	IJzeren buis (wijd 50 cm.) in de spoordijk bij de Kuipersweg (km. 49.5)	De Borkense Baan ten zuiden van de Kuipersweg bij Kotten.	Duitse hectometerpaal bij de Blankersweg.
Oude NS-hectometerpaal (vermoedelijk 49.7).	Met mos begroeide spoorstaaf en spoorstaafbevestiging in de Borkense Baan bij de Blankersweg.	De Borkense Baan door de Ballastputten bij Kotten, met korte onderbreking.	Bruggetje bij km. 49.8.	Bruggetje bij km. 49.8.
De Borkense Baan door de Ballastputten bij Kotten.	Oude Duitse hectometerpaal bij de Ballastputten.	De Borkense Baan door de Ballastputten bij Kotten.	De Borkense Baan door de Ballastputten bij Kotten.	De Borkense Baan door de Ballastputten bij Kotten.
De Borkense Baan door de Ballastputten bij Kotten, met wederom een onderbreking.	Bij de Sikkings Landweer is het spoor weer sterk begroeid en daardoor ontoegankelijk.	Ter hoogte van de Sikkings Landweer treffen we nog wel de oude hectometerpaal 50.2 aan.	Hectometerpaal 50.2.	Dicht begroeid tracé van de Borkense Baan, kort voor de grens.
Oude eigendomssteen aan de buitenkant van het tracé, kort voor de grens.	De Borkense Baan bij de grens.	Dicht begroeid tracé van de Borkense Baan, kort voor de grens.	Oud NS-schrikhek bij de overweg op de grens. De palen zijn gemaakt van oude, stalen dwarsliggers.	Nog meer restanten van schrikhekjes op de overweg op de grens van Nederland en Duitsland.
Voormalige overweg op de grens (km. 50.350). Onder de begroeiing links eindigen de rails. Het Duitse gedeelte is opgebroken.	Duitse hectometerpaal, direct over de grens in Duitsland.	Dicht begroeid tracé tussen de grens en de Oedinger Strasse ten noorden van Burlo.	IJzeren Buis in het tracé ten noorden van Burlo.	Overweg ten noorden van Burlo.
Dichtgegroeid tracé ten noorden van Burlo.	Op de spoordijk bij Burlo zijn diverse oude, totaal vermolmde dwarsliggers achtergebleven, soms met de hellingplaten er nog op.	De Oedinger Strasse (L 572) doorkruist het spoortracé ten noorden van Burlo.	Iets minder dichtgegroeid spoortracé langs de Feld te Burlo.	Achtergebleven hektometerstein te Burlo.
Spoortracé langs de Reckershardt te Burlo.	Voormalige overweg in de Dunkerstrasse te Burlo.	Spoortracé te Burlo.	Kort voor de Pater Arnold Strasse verdiept en verwijdt zich het spoortracé, want we naderen Bahnhof Burlo. Hier treffen we ook nog deze hektometerpaal aan.	Op de plek van het vroegere Bahnhof Burlo heeft de plaatselijke Raiffeisen (Agri V) zich behoorlijk uitgebreid en niets meer overgelaten van een herinnering aan het station.
Het vroegere emplacement van Burlo.	In de schaduw van een moderne loods van de Agri V heeft het perronnetje van Bahnhof Burlo gelegen. Een hek hindert onze vrije doortocht, maar we hebben voor vandaag ook wel weer genoeg gesjokt.	We pikken daarom op 2 april 2023 de draad weer, maar dan aan de andere kant van het hek. Inderdaad heeft hier het doorgaande spoor naar Borken gelegen en rechts het perron. Het is alsof men de strook bewust vrij heeft willen houden.	De zuidzijde van het vroegere emplacement van Burlo, met links de karakteristieke silo's van de Agri V.	In het naamloze weggetje tussen de Schwarzer Weg en de Woorte te Burlo zijn de spoorstaven in het asfalt achtergebleven.
Ook het bekende DB-bord "Unfallgefahr (bei Schnee und Eis wird nicht gestreut")" staat nog fier, zij het enigszins uit het lood en verbleekt overeind.	Het vervolg van het tracé richting Borken is tegenwoordig Privatgelände en met een hek en bord tot verboden terrein verklaard.	Dat stukje privé-tracé eindigt overigens al snel als een begroeide houtwal en is daarna afgegevraven (gezien vanaf de Schlichtenhorst).	In de Schlichtenhorst zijn de rails ook in het wegdek achtergebleven. Tevens staat hier nog de voormalige wachtpost nr. 30 (km. 49.0).	Begroeid tracé ten noorden van de Overhagen.
Ook in de Overhagen nog de spoorstaven in de wegdek.	En er is zelfs een klein stukje overwoekerd spoor achtergebleven.	Daarna volgt een stuk onbegaanbaar en deels volledig uitgewist tracé, zoals hier bij de England Esch (gezien richting Borken). Alleen het gat in de bosschages op de achtergrond verraadt het verloop van het spoor.	Bij de krusing van het spoor met het weggetje naar de forellenkwekerij van Koyer staat ook nog een overwoekerd "DB Unfallgefahr"-bord.	En aan de andere kant van de weg heeft een plaatselijke boer een ezelweitje van het spoor gemaakt.
Enkele honderden meters verder nog een bruggetje over een sloot (gefotografeerd vanaf de Weseker Strasse).	Weer enkele honderden meters verder heeft men van het spoortracé een achterom-weggetje voor een paar boerderijen aan de Weseker Strasse gemaakt.	De Weseker Strasse blijkt trouwens na het opbreken van het spoor omgelegd te zijn. Men heeft de scherpe S-bocht eruit gehaald. Op de voorgrond nog een deel van de oude Weseker Strasse maar van de Bahnübergang is niets meer te zien en ook het vervolg van het spoor is volledig uitgevaagd. Het huis links op de achtergrond staat aan de nieuwe, verlegde weg.	Vlakbij dat huis van de vorige foto vinden we een spoorbruggetje!	Dit is de andere zijde van het spoorbruggetje. Helaas door de begroeiing en de verkeerde stand van de zon niet goed te fotograferen, maar deze kant heeft nog fraai authentiek metselwerk.
En daarna is nog een stuk spootracé redelijk goed herkenbaar aanwezig. Helaas allemaal privé-terrein tegenwoordig en een plaatselijke bewoner vraagt ons dan ook vriendelijk maar dringend op te krassen.	Voormalige dienstwoning van het Block Gemenwirthe tussen Burlo en Borken. Net als bij het "Blockstation Holland" in de Brinkheurne konden hier treinen elkaar passeren op het enkelsporige baanvak tussen Winterswijk en Borken.	Verdwenen spoorbrug over de Knüsting Bach bij het blokstation Gemenwirthe.	Dichtgegroeid tracé bij "Zum Knüstingbach" (noordzijde).	Geëgaliseerd tracé bij "Zum Knüstingbach" (zuidzijde).
Voormalige overweg in de Wakelkamp te Borken.	Dichtgegroeid tracé tussen de Wakelkamp en de B70 te Borken, met nog aanwezig A-bord! De A van ....? Anfang?	Dichtgegroeid tracé bij de Neumühlenallee (noordzijde) te Borken.	Vergeten hektometersteen ten zuiden van de Neumühlenallee.	Dichtgegroeid tracé ten zuiden van de Neumühlenallee, met bruggetje over een afwateringskanaal richting de Aa-Strang.
Bruggetje over het afwateringskanaal ten zuiden van de Neumühlenallee.	Kijkje in het bruggetje, dat geen "andere kant" blijkt te hebben en onderdeel lijkt te zijn van de afwatering en riolering van de woonwijk die er gebouwd is.	Landhoofd van de verdwenen brug over de Aa-Strang te Borken (noordzijde).	En het landhoofd aan de zuidzijde.	Redelijk opengehouden tracé ter hoogte van de Schönstatt te Borken.
Weer een vergeten hektometersteen. Helaas zijn ze allemaal onleesbaar geworden.	En het voorsein van Borken staat er merkwaardig genoeg ook nog steeds! Zou deze als een soort monument gehandhaafd zijn of zou hij echt gewoon vergeten zijn op te ruimen?	Het sein vanaf de andere zijde (blik richting Winterswijk).	We naderen het punt waar de lijn uit Winterswijk samenkomt met de lijn naar Ahaus, maar vlak daarvoor nog een bruggetje.	Zijaanzicht van het bruggetje.
En natuurlijk een kijkje onder de brug. Als oud-tunnelinspecteurs kunnen we dat toch niet laten.	En het bruggetje aan de andere zijde.	Vergeten dwarsligger op het tracé. De dwarsligger ligt alleen een beetje dwars.	En het punt waar de lijn naar Ahaus afboog naar rechts, met de hektometersteen 42.8.	En klein stukje verder voegde ook de lijn uit Bocholt in (links). Dit tracé is nu fietspad.
Hier lagen dus feitelijk drie spoorlijnen: naar Bocholt (links), Winterswijk (midden) en Ahaus (rechts).	Nog een klein restantje van een spooraansluiting naar een bedrijf.	De "Buchweizen Mühle" van Wilhelm Kolks staat ook nog steeds overeind langs het verdwenen spoor aan de noordkant van Borken.	Verdwenen spoor aan de noordzijde van station Borken.	Verdwenen spoor aan de noordzijde van station Borken. Rechts de molen van Wilhelm Kolks.
Borken, voormalig dienstgebouw van de "Nordbahn" (Empel-Rees - Burgsteinfurt).	Borken, voormalig emplacement.	Het nieuwe station van Borken is vooral een busstation.	Maar voor de treinen richting Dorsten is nog een spoortje overgebleven.	Het eindpunt van de lijn uit Gelsenkirchen Bismarck ligt bij km. 42.2 te Borken.
Twee opstelsporen resteren nog van het eens zo grote station Borken.	Vanaf een merkwaardige wal aan de westkant van het spoor heeft men een aardig zicht over het emplacement van Borken, of wat er van over is, maar die wal werpt ook een lelijke schaduw op dit soort zonnige dagen.	Emplacement Borken, vanuit het zuiden.	Nog steeds aanwezig, maar al jaren verlaten: Stellwerk Bf (seinhuis Borken Fahrdienstleiter). Er heeft zo te zien ook een korte binnenbrand gewoed.	Opschriften op het Stellwerk Bf.
Stellwerk Bf te Borken; een fijn stukje spoordesola dat ons met weemoed doet denken aan Kranenburg en de hoogtijdagen die wij daar beleefden.	Stellwerk Bf vanuit het zuiden gezien.	Bij het Stellwerk staat nog een eenmans-schuilbunker. Koude oorlog of WO2?	Zicht vanaf het Stellwerk in zuidelijke richting. Links lag het spoor van de WLE richting Burgsteinfurt.	Stellwerk Bf te Borken, met trein van de RheinRuhrBahn (RE14 uit Essen).
Ruïneus gebouwtje schuin tegenover het Stellwerk.	Nogmaals Stellwerk Bf met weer terugkerende trein van de RheinRuhrBahn richting Essen.	We volgen het spoor richting Dorsten in zevenmijslaarzen. Op de achtergrond de viaducten van de Heidener Strasse en de B67.	Het voormalige stationsgebouw van Marbeck-Heiden. Zie trouwens voor meer foto's over deze lijn deze reportage uit 2003.	Het spoor vanaf Marbeck-Heiden in zuidelijke richting.
Voormalige wachtpost aan de Rhader Strasse tussen Marbeck-Heiden en Rhade.	Stellwerk Rf te Rhade.	Stellwerk Df te Deuten.	Stellwerk Dw te Deuten.	In Deuten is een aansluiting naar het munitiedepot Wulfen.
Aansluiting naar het munitiedepot Wulfen.	Aansluiting naar het munitiedepot Wulfen, met W-sein.	Spoor naar het munitiedepot Wulfen.	Achter de hekken is het fotografieren verboten. Het spoor loopt trouwens helemaal rond en kent verschillende zijsporen. Op de kaart doet het denken aan een 1;1 uitgevoerde Fleischmann-baan.	Voormalig stationsgebouw Hervest-Dorsten heeft nu een religieuze functie.
Viaduct te Hervest-Dorsten over de verdwenen lijn Wesel - Haltern en het verdwenen goederenstation van Hervest-Dorsten. Zie ook (zie ook deze reportage uit 2013.	Schachtoren van de gesloten mijn Fürst Leopold te Dorsten. (zie ook deze reportage uit 2009).	Spoor te Hervest-Dorsten, met links de lijn naar Coesfeld en rechts naar Borken.	(Hoog gelegen) Perron van het voormalige "Turmbahnhof" Hervest-Dorsten.	Hervest-Dorsten, spoor richting Dorsten, met links de aansluiting naar " Fürst Leopold" .
Bahnhof Dorsten, waar de omgeving wel eeuwig in transitie lijkt.	Dorsten, Stellwerk Drf.	Emplacement Dorsten, met Stellwerk Drm. Einde van onze zoektocht langs de Borkense Baan. Meer zien over Dorsten en Hervest-Dorsten? Kijk dan o.a. maar eens naar deze reportage uit 2007.

Totaal aantal foto's: 173 | Maak web foto albums met Jalbum | Chameleon skin | Help

Borkense Baan (Winterswijk - Borken), 2023 - copyright Victor M. Lansink / Railtrash!