Railtrash! » Lunteren Zanderij (16 maart 2013)

Ten noorden van Lunteren heeft in vroeger dagen een spoortje gelegen naar een zandafgraving op de Goudsberg. Deze afgraving is rond 1900 door de NCS (Nederlandse Centraal Spoorweg-maatschappij) gesticht ten behoeve van de aanleg van hun spoorlijnen. Ook na de aanleg van de spoorlijnen is de zandafgraving en het spoortje er naar toe nog lang in gebruik geweest, maar vermoedelijk ergens in de jaren '50 is de zandafgraving gesloten en het spoor opgebroken. Het tracé van het ca. 1 km. lange spoor is echter nog heel goed in het landschap terug te vinden en ook de zandafgraving is als grote kuil in het bos op de Lunterse Goudsberg nog aanwezig. Tijdens een zaterdagmiddagwandeling besluit uw Railtrash-redacteur met zijn partner het zandspoortje eens te gaan verkennen.

Op deze vooroorlogse topografische kaart zien we ten noorden van Lunteren, bij mijlpaal 21, het spoortje naar de zandafgraving op de Goud(s)berg afbuigen.	De huidige situatie ziet er zo uit: we staan hier langs het spoor Barneveld-Ede bij hectometer 20.8 en rechts is het talud nog waarneembaar waar het spoor naar de zandafgraving naar rechts afboog.	Vlakbij het punt waar het wissel gelegen moet hebben staat nog deze oude dwarsligger rechtop als een soort markeringspunt. Daarvoor ligt een omgevallen betonnen NS-eigendomspaal.	We lopen nu het talud van het zandspoortje op en kijken nog eenmaal om om de blauwe Connexxiontrein voorbij te zien scheren.	De boog in de dijk van het zandspoortje van Lunteren is hier nog overduidelijk te zien.
We lopen nog een stukje verder en blikken weer terug richting de hoofdlijn.	Bij de Meulunterse Engweg was een overweggetje. Vanaf hier is nu een toegang tot het tracé van het spoortje dat is afgesloten met een hek.	Aan de andere kant van de Meulunterse Engweg is het spoortracé sterk begroeid met bomen en struiken, maar desalniettemin wel goed herkenbaar.	Begroeide spoordijk van het Lunterse zandspoortje langs de Plagweg (tussen de Meulunterse Engweg en de Molenweg).	Het laatste stuk van de spoordijk langs de Plagweg is echter afgegraven en uitgevlakt in het landschap.
Bij de Weg naar 't Hek pikken we het tracé weer op, hier in de vorm van een bosweggetje.	Hier kruiste het zandspoortje de Weg naar 't Hek en gaat voert verder via een ingraving. Het is duidelijk dat het spoortje zich hier de af te graven zandberg invreet.	Bij de Weg naar 't Hek staat nog deze oude, stalen dwarsligger die als grensmarkering voor de spoorwegen daar ooit geplaatst is.	Ook treffen we de Weg naar 't Hek nog deze redelijk moderne NS-eigendomspaal (type lachebekje) aan, vermoedelijk uit de jaren '60, wat aangeeft dat de grond nog lang NS eigendom is geweest (of dat zelfs misschien nog is...)	We lopen de ingraving in en kijken terug naar 't hek dat aan de Weg naar 't Hek staat.
Hier verwijdt zich de ingraving en wordt het de feitelijke zandafgraving.	De ingraving/afgraving is hier al meteen behoorlijk diep en om dat te illustreren fotografeerde Nelleke uw Railtrash-reporter die hier de vorige foto aan het maken is.	Ook door Nelleke gefotografeerd: de afgraving van bovenaf gezien.	Hier staan we dan midden in de afgraving. Wij vragen ons af hoeveel sporen hier hebben gelegen, of er grote overlaadinstallaties hebben gestaan, met krakkemikkige dienstgebouwtjes e.d. Nu is er echter niet meer te vinden dan een betonnen tuinameublement dat ongetwijfeld door de hh motorcrossers is geplaatst die de afgraving nu menen te moeten gebruiken.	Enkele honderden meters verderop langs de Goudsberg vinden we nog geheel toevallig dit stuk spoorstaaf met overduidelijk de letters NS er op geschilderd. Klaarblijkelijk hadden de spoorwegen de grond ruim aangekocht ten behoeve van de zandafgraving, maar zover zijn met afgraven niet gekomen. (foto Nelleke)
Nog even een detail van de spoorstaaf met zijn letters: NS; het lijkt bijna of er NcS staat, wat historisch gezien natuurlijk niet onterecht is.	Achter de NS-paal is nog wel een betrekkelijk kleine kuil te vinden die mogelijk op afgravingswerk duidt, maar hier kan geen spoor meer naar toe gelegen hebben.	Wel vinden we er nog deze hardstenen paal, die vermoedelijk nog wel uit de NCS-tijd dateert. Verder hebben wij geen bijzonderheden aangetroffen die op het spoorse verleden duiden.

Totaal aantal foto's: 23 | Maak web foto albums met Jalbum | Chameleon skin | Help

Lunteren Zanderij - copyright Victor M. Lansink - Railtrash!