Railtrash! » Assen-Gieten 2021

In 2003 wandelden we al eens over de voormalige Noord-Ooster Lokaalspoorweg (NOLS) van Assen tot Gasselternijveen, maar deze reportage is wel eens aan herziening toe. De gammele diascans van 18 jaar geleden kunnen anno 2021 toch echt niet meer. Vandaar dat we op een zomerse meidag de wandelschoenen weer eens aantrokken om de Hondsrug te doorkruisen. Voorlopig van Assen tot Gieten en binnenkort ook van Gieten naar Gasselternijveen en zelfs door naar Stadskanaal. Het is geen spoorlijn met veel historische, spoorse relicten, maar het tracé biedt een fraaie natuurwandeling door aangenaam landschap.

Assen is al weer toe aan zijn derde station. Het is duidelijk dat de hoofdstad van de provincie Drenthe Rotterdam naar de kroon probeert te steken.	We beginnen uit strategische overwegingen onze wandeling aan de achterkant van het station. We parkeren onze Canta op de daarvoor bestemde parkeerplaats en gaan in noordelijke richting langs het emplacement.	Het emplacement van Assen is enkele jaren geleden geheel op de schop gegaan, zodat we ons geen illusies maken om eventuele overblijfselen van een oude laad- en losweg aan te treffen, ook niet van de spooraansluiting naar het slachthuis, dat hier naar rechts afboog.	Bij de tunnel onder het spoor in de Rolderstraat, gezien naar het zuiden. Rechts stond tijdens onze vorige reportage in 2003 nog de oude NOLS-locloods.	Pas na enkele honderden meters, na allerlei nieuwbouw gepasseerd te hebben, voorbij de Van Ostadestraat, komen we bij het punt waar de NOLS-lijn naar Stadskanaal aftakte. De straatnaam Oude Spoorpad en een herinneringsbord markeren dit feitelijke beginpunt.
Het informatiebord aan het begin van het Oude Spoorpad biedt ons direct een overzicht van het af te leggen parcours over het vroegere NOLS-tracé. Wij beperken ons vandaag tot de eerste helft, van Assen tot Gieten dus.	Met een sierlijke boog buigt het Oude Spoorpad af van de hoofdlijn naar Groningen.	Assen, Oude Spoorpad; een Sprinter Nieuwe Generatie (SNG) passeert, op de voorgrond het oude NOLS-tracé naar Stadskanaal.	Het Oude Spoorpad te Assen buigt verder in oostelijke richting.	Ter hoogte van de kruising met de Lonerstraat te Assen.
De geel oplichtende brem doet het goed tussen het verse voorjaarsgroen.	Het spoortracé Assen-Stadskanaal is zelfs tot een officieel ANWB-wandelpad gepromoveerd, al moeten we hier en daar stukken ook delen met de tweewielige medemens, die overigens ook steeds meer praats beginnen te krijgen.	Kruising Europaweg Oost aan de oostzijde van Assen. Het fietspad buigt iets naar links, het spoor ging rechtdoor waar nu de bosschages zijn (rechts).	Na de Europaweg Oost is het spoorpad een idyllisch en smal wandelpad. Hier geen asfalt en geen fietsers, maar wel veel originele ballast kiezels in het pad.	Na enkele honderden meters wordt het helaas weer gedeeld fietspad.
Fietspad en wandeltracé in de richting van het Deurzerdiep.	Hier treffen we nog een oude hectometerpaal aan in de vorm van een stuk spoorstaaf dat verticaal in de grond gezet is.	Het is km. 17.5, wat betekent dat we ons 17,5 kilometer van het nulpunt te Gasselternijveen bevinden. Van Gasselternijveen tot Stadskanaal volgt de spoorlijn de kilometering van de lijn Zwolle-Emmen-Gasselternijveen-Stadskanaal, maar dat zullen we de volgende keer zien.	Fietsbrug over het Deurzerdiep, maar dit is helaas geen oude spoorbrug; hij ligt zelfs niet eens precies op de plaats van de spoorbrug.	De spoorbrug moet ter hoogte van de boom links gelegen hebben, maar vermoedelijk is deze geheel verwijderd, inclusief landhoofden, om het Deurzerdiep een natuurlijker loop (terug) te geven. Rechts van het water is zelfs de spoordijk afgegraven.
Fiets-/spoorpad verder richting Balloo. De spoordijk is hier volledig afgegraven en we lopen/fietsen hier dus een stuk lager dan de hoogte waarop de trein reed.	Na enkele honderden meters begint de spoordijk weer. We kijken hier vanaf de spoordijk terug op het afgegraven tracé en te zien is ook dat de fietsers eigenlijk over de teen van de spoordijk fietsen. De picnic-bank staat midden op het spoor. Mooi plekje om even te lunchen en om naar de roep van de koekoek te luisteren.	Maar wij moeten door. Vanaf de Weg voor de Strengen / Kampsheide is het spoortracé weer exclusief domein voor wandelaars. Links een poel die misschien een overblijfsel is van de zandwinning voor de aanleg van het spoor.	Bij Balloo wordt het Wandelspoor zelfs onderdeel van het Jacobspad Uithuizen-Hasselt en als ware spoorpelgrims vervolgen wij stilzwijgend ons pad.	De harde realiteit brengt ons echter weer terug naar 2021, waar de in lycra gehulde tweewielige medemens steeds roekelozer wordt.
O ja: her en der langs het wandelspoor treffen we paaltjes met de letters ZD aan. ZD staat voor Zuiveringsschap Drenthe; het spoortracé is voor een groot deel gebruikt voor een persrioolleiding. Dit soort moderne, ondergrondse infra is wel vaker de redding voor oude spoortracé's. Denk ook aan hoogspanningsleidingen en gasleidingen die we vaak op onze exploraties tegenkomen.	Spoorpad tussen Balloo en Rolde.	Rolde, bij de Balloërstraat.	Oude grondeigendomspaal van de NOLS bij de spoorwegovergang in de Balloërstraat.	De zijgevel van het vroegere station Rolde.
Station Rolde. Beter in kaal jaargetijde nog eens terugkomen voor een foto...	...Of even teruggrijpen op een foto van een eerder bezoek in mei 2015, toen we voor de "Atlas van de Verdwenen Spoorlijnen" op pad waren.	Station Rolde, spoorzijde.	Kenmerkend voor de NOLS-stations zijn de fraaie tegeltableaus met de stationsnaam.	Rolde; zicht op de dorpskerk. Het spoortracé liep midden door het weiland (van rechts naar links), maar is hier afgegraven.
Bij de begraafplaats aan de Hunebedweg is het spoortracé als wandelpad over de begraafplaats herkenbaar. Men heeft bij wijze van grafmonument voor het spoor een stuk spoorstaaf gelegd op een oude dwarsligger (die hier dus een langsligger wordt).	In het pad over de begraafplaats heeft men ook een stuk spoor gereconstrueerd.	We verlaten de begraafplaats en voorbij de overweg Slokkert gaat het verder als wandelpad over het spoortracé.	Voormalige spoorwegovergang Esstraat ten oosten van Rolde.	Spoorpad tussen de Esstraat en de Koelandsdijk.
Oude NOLS-eigendomssteen nabij de Koelandsdijk.	De steen staat aan de teen van de dijk markeert het grondeigendom van de NOLS.	In het wegdek van de Koelandsdijk liggen nog spoorstaven!	Voorbij de overweg Koelandsdijk lijkt de spoordijk weer afgegraven.	We naderen het Rolderdiep.
Ook hier geen originele spoorbrug meer. Het oorspronkelijk nogal meanderende Rolderdiep is klaarblijkelijk na de opheffing van de spoorlijn rechtgetrokken, waarbij vermoedelijk de oorpsronkelijk brug geheel verdwenen is.	Bij camping Landgoed Tolhek lopen we weer over de spoordijk.	Het Nijend bij Anderen. Hier bevond zich de stopplaats of halte Anderen.	Wandeltracé voorbij Anderen.	De idylle is juist voorbij Anderen welhaast perfect.
Maar geluk duurt nooit lang. De idylle wordt ruw verstoord door de vierbaans N33. Gelukkig heeft men in 2014 een tunneltje onder de autoweg gemaakt voor voetgangers. In 2003 staken we hier nog met gevaar voor eigen leven over, maar de weg was toen ook half zo breed (en half zo druk vermoedelijk). De tunnel ligt overigens niet precies in het spoortracé, maar iets ten zuiden ervan.	Voorbij de N33 gaat het spoorwandelen verder door een draaihek naar het landgoed Kleuvenveen.	De begroeiing is hier zo dicht, dat we een moment even twijfelen of we op het juiste spoor zitten.	Maar we krijgen al snel bevestiging als we in een greppel die de spoorlijn kruist deze oude, ijzeren buis aantreffen, die nog dateert van de aanleg van de lijn in 1905.	Een kijkje in de ijzeren buis die nu droog staat. Altijd leuk, dit soort kijkjes in werelden waar vermoedelijk nog nooit iemand gekeken heeft.
Vlakbij de ijzeren buis ook deze originele kilometerpaal 11 met richtingpijl. Tijdens onze vorige wandeling in 2003 ook aangetroffen. We troffen toen trouwens tijdens de tocht wel meer kilometerpalen aan, die we nu óf gemist hebben, óf die nu ontvreemd zijn. Nogmaals klemmend verzoek vanaf deze kant: laat dit soort originele relicten staan!	Spoorpad langs de natuurbegraafplaats Hillig Meer.	Nog een originele NOLS-eigendomssteen, ter hoogte van Hillig Meer.	Daar vlakbij ook nog een NS-paal type lachebekje die uiteraard van later datum is.	We naderen station Eext en gaan via een draaideur op de spoordijk het terrein van camping de Schaopvolte op.
De camping bestaat voor het grootste deel uit permanente gestalde stacaravans op het vroegere emplacement.	Achter de schutting van een van de caravans nog een oude NOLS-paal.	Camping de Schaopvolte in Eext is bij spoorliefhebbers bekend als de camping met de oude spoorrijtuigen die als verblijfsruimte en restaurant dienst doen. De rijtuigen zijn er al in 1969/1971 geplaatst toen Eext nog per spoor bereikbaar was.	Voor ons een uitgelezen gelegenheid voor ons verplichte middagbiertje bij dit Blokkendoosrijtuig (ex C8512).	Kijkje in het blokkendoosrijtuig C8512, thans onderdeel van restaurant Folk te Eext.
En in het ernaast staande rijtuig AB 7544.	Verderop staan de mc9037 (motorrijtuig) en de A5504 (beide Blokkendozen).	Rijtuig A5504 te Eext. Deze rijtuigen hebben tegenwoordig een wat onduidelijke functie.	Rijtuigen A5504 en mc9037 te Eext, zijdelings met elkaar verbonden.	Het stationsgebouw van Eext doet dienst als kantoor voor de camping. Het fraaie stationsgebouw in stijl van de Amsterdamse school dateert uit 1923/1924 en is ontworpen door ir. W.G. Witteveen, een van de medewerkers van hoofdingenieur H.G. van Heukelom van de Staatsspoorwegen. Witteveen heeft (voor zover bekend) niet veel stations ontworpen, maar zou wel Rotterdam Maas hebben getekend.
De perronzijde van het station konden we niet fotograferen, dus maken we gebruik van deze oude foto die we eerder op een informatiebord aantroffen.	Vanwege de fraaie architectuur van het gebouw tonen we ook nog de bouwtekening van station Eext.	Op het terras bij de ingang van het voormalige stationsgebouw heeft men een aantal NS-palen type lachebek gezet, die men vermoedelijk her en der langs het emplacement gevonden heeft.	Bij de kruising van de Provinciale Weg te Eext heeft men in 2007 een stukje spoor herlegd, inclusief andreaskruisen bij de overweg.	Daarna gaat het spoortracé als smal wandelpad verder richting Gieten.
Natuurlijk gaan we even aan de kant voor deze stoere biker. Die gaat natuurlijk niet op het voor hem bestemde fietspad parallel aan de spoordijk fietsen, dat is veel te makkelijk.	Bij Gieten wordt de spoordijk ruw doorsneden door de N34 met aansluitende wegen.	De N34 die het einde betekende voor een flink deel van de spoordijk en ons tot een omweg noopte.	Vanaf de andere kant van de N34 is de ruwe doorsnijding goed te zien. Wij kwamen uit de bosschages aan de overzijde.	Bij de Oelenboom te Gieten is het spoortracé nog maar moeilijk herkenbaar.
De aanleg van deze poelen hebben het er voor ons niet makkelijker op gemaakt en verderop zijn het sportvelden die het spoor uitgewist hebben.	Bij de Spoorstraat (!) menen we vaag iets van talud te herkennen, maar de nieuwbouwwoede zet ons denk ik op het verkeerde been.	Dit achterafpaadje is mogelijk nog wel van origine spoors.	Maar verder is het in Gieten bedroevend gesteld met spoorse relicten. Hier ongeveer moet het emplacement gelegen hebben.	En hier ongeveer het stationsgebouw.
Daarom uit de oude doosch een prentbriefkaart van station Gieten (collectie Het Utrechts Archief).	Het oude stationskoffiehuis is nu Chinees restaurant Palace. Ja, u voelt hem al aankomen, maar op het moment dat we deze reportage maakten was de horeca nog goeddeels gesloten en we hebben geen zin in een ijsje. Wij keren terug naar Assen per bus en beperken ons tot frites. Volgende keer gaan we verder van Gieten naar Stadskanaal!

Totaal aantal foto's: 87 | Maak web foto albums met Jalbum | Chameleon skin | Help

Assen - Gieten, 30 mei 2021 / copyright Victor M. Lansink - Railtrash!